Bal Arıları Hakkında İlginç Bilgiler

Bal arılarını bizim için bal üreten küçük sevimli canlılar olarak biliyor olabilirsiniz, oysa arıların tek yaptığı şey bal üretmek değildir. Çalışkanlıkları ile bilenen bal arıları biyolojik çeşitliliğin devam etmesi ve dünyamızdaki besin zincirinin bozulmaması için adeta arı gibi çalışırlar.  Şimdi bu küçük sevimli canlıları biraz yakından tanıyalım.

100 Milyon Yıllık Arı Tarihi

Bal arılarının dünyamız üzerinde tarihi insanlık tarihinden çok daha eskidir. Bilinen en eski arı hakkında bilgiye insanlık, Burma da bir kehribar içinde 100 milyon önce yaşayan bir arının fosili ortaya çıkmasıyla ulaştı. Oysa insanlığın dünyamızdaki tarihi birçok bilimsel makalede 300 bin yıl olarak belirtiliyor. Bu iki bilgiyi karşılaştırdığımızda arılar biz insanlar dan çok daha önce bu dünyada yaşamaya başladıklarını öğreniyoruz. Çok eski tarihi sebebi ile bal arıları dünyamıza bizden daha iyi uyum sağlamış sosyal böcekler olup koloni olarak yaşarlar.  Afrika’da bulunan çok eski çanak çömlek üzerindeki mum kalıntılarının analizlerinden elde edilen bilgiler insanlığın arıları evcilleştirip arı ürünleri üretmeye yaklaşık 10 bin yıl önce başladığı anlaşılıyor. İspanya da bir mağaradaki arı ve arıcı çizimi de 7 bin yıllık bir tarihe sahip. Eski Mısır da arıcılık pratik olarak yaklaşık 2500 yıl önce yapılıyordu, duman arıları uzaklaştırmak için kullanıma başlanmıştı.

Arı ürünleri üretmek için evcilleştirilen 2 türü Apis Mellifera ve Apis Cerana dır.  Apfis Mellifera türü daha çok Avrupa ve Batı Asya da arıcılık için kullanılan arı türü olurken, Apis Cerana ise Uzak Doğu Asya ve Güney Asya da kullanılan arı türüdür.

İnsanlık tarihinden çok eski bir tarihe sahip arıların, doğaya katkısı çok büyüktür. Doğadaki bitki ve ağaçlara ait çiçeklerin döllenmesinde arılar görev alır, uzak bölgen getirdikleri erkek üreme hücresi olan poleni çiçeklerin dişi üreme organı ile buluşturarak ağaçların ve bitkilerin sağlıklı şekilde çoğalmalarını nesillerinin devam etmesini sağlar. Tarım ürünlerinin verimli olması için arıcılık birçok ülkede teşvik edilmektedir. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde büyük badem bahçesi sahipleri, badem ağaçlarının çiçeklenme döneminde arı kolonilerini badem bahçesi içerisine getiren arıcılara her bir kovan için yaklaşık 150 dolar gibi bir ödeme yapmaktadır.
Toparlayacak olursak arılar çok küçük böcekler olmasına rağmen dünyadaki yaşamı bize göre çok erken dönemde başlamış ve diğer canlılar için besin zincirinde önemli görevler alırlar, arıların yok olması besin zincirinin sürdürülmesini çok etkileyecektir.

Arılar 500gr Bal İçin Kaç Çiçek Gezer?

Bal arıları 500g’lık bir bal kavanozunu doldurmak için yaklaşık 6 milyon çiçeği ziyaret ederek nektar toplar ve topladığı bu nektarı kovanda bala dönüştürürler. 500g’lık bir bal kavanozunu tek bir arı üretmiş olsaydı 2000 günde bu kavanozu doldurabilecek kadar bal üretebilirdi. Bu süre yıl olarak yaklaşık 5,5 yıl yapar. Diğer taraftan bal arıları en fazla 45 gün yaşar.  Bal arılarının bir kavanoz balı üretmek için toplamda 40 bin km uçması gerekir.

Arılar Hayatları Boyunca Ne Kadar Bal Üretir

Bir bal arısı hayatı boyunca sadece çay kaşığının 12 de 1 ‘i (1/12) kadar bal üretebilir. Sofralarımızda tükettiğimiz bir çay kaşığı bal, 12 arının tüm hayatı boyunca üretebildiği baldır. Bu bilgi balın çok kıymetli olduğunu anlatmak için yeterli bir bilgi olup sofralarımızda balı ziyan etmemeliyiz. Ziyan olan her bir çay kaşığı kadar bal, 12 arının hayatı boyunca ürettiği balın boşa gitmesidir. Bal tüketirken bu bilgiyi hatırlayıp arıların emeğine saygı duymanızı rica ederiz.   

Bir Kolonide Kaç Arı Yaşamaktadır

Aynı kovanda yaşayan arılara arı kolonisi (arı ailesi) denir. Bir kolonide sadece bir kraliçe arı bulunurken yaklaşık 50 bin ile 80 bin arası işçi arı bulunmaktadır. Kolonideki arı sayısı yaz ve kış mevsimlerinde değişiklik göstermektedir. Arılar kışın kovandaki balı tüketerek baharın gelmesini beklerler ve bu dönemde daha az bal tüketimi için kolonideki arı sayısını en az olacak şekilde tutarlar. Yaz ve bahar aylarında ise bal polen propolis üretimi için daha fazla sayıda işçi arıya ihtiyaç duyduklarından kolonideki işçi arı sayısını artırırlar. Bahar ve yaz aylarında doğada koloni için çalışan arılar yıprandığı için sadece 45 gün yaşayabilirler, işçi arılar bahar yaz mevsiminde doğadan topladığı balı kışın kendisi tüketemeden ölür. Kışın kovandan çıkmayan arılar bahara kadar yaklaşık 3 ay yaşamaktadır. Tüm işçi arıları kovanda bir adet bulunan kraliçe arı doğurmaktadır. Kraliçe arı, ihtiyaç olan işçi arı sayısı kadar doğum sayısını ayarlayabilmektedir.

Bal Arıları Nasıl Bal Yapar?

Bal arıları çiçeklerden topladıkları nektarın içerisindeki su miktarını azaltarak ve aynı zamanda bünyelerinden de bazı enzimleri ekleyerek bal yaparlar. Nektar aslında arıların kendilerini ziyaret etmeleri için çiçeklerin arılara verdiği bir havuç olup, çiçeklerin kendisi hareket edemediği için döllenmede ihtiyaç duydukları polenin bir arı tarafından kendisine getirilmesi için hem güzel bir görüntüye sahip olmaya çalışırlar hem de tatlı bir sıvı olan nektarı salgılarlar.

Kraliçe Arının Ömrü Ne Kadardır?

Kovandaki tüm diğer bal arılarını doğuran ve kovanda bir adet bulunan kraliçe arının diğer adı ile ana arının ömrü 8 yılı bulmaktadır. Kraliçe arı bu uzun ömrünü arı sütü ile beslenmesine borçludur. İşçi arılar gırtlak altı bezleri sayesinde ürettikleri arı sütünü kraliçe arıya sunarak adeta kraliçe arıya ömürlerinden ömür vermektedirler.